Сэтгэц нь тодорхой хуулиудын дагуу ажилладаг бөгөөд эдгээр хуулиудыг сэтгэлзүйд тодорхойлж, туршиж үздэг. Системийн сэтгэл судлал үүнд онцгой амжилтанд хүрсэн. Системийн сэтгэлзүйн хүрээнд сэтгэл зүй нь ажилдаа дагаж мөрддөг гурван дүрмийг баримталдаг.
Дүрэм 1. Сэтгэцэд илүүдэл зүйл гэж байхгүй.
Сэтгэцийн аливаа шинж чанар, шинж тэмдэг, аливаа элемент нь үргэлж зарим ашигтай функцийг гүйцэтгэдэг. Хувь хүний ухамсрын үүднээс биш харин сэтгэцийн оршин тогтнох, түүний бүрэн бүтэн байдал, амин чухал үйл ажиллагааг хадгалах үүднээс авч үзэх нь ашигтай байдаг. Хэрэв таны сэтгэл зүй эсвэл хувийн зан чанар танд ямар ч хэрэггүй юм шиг санагдвал энэ нь зөвхөн ганц зүйлийг л хэлнэ: та яг одоо ямар нэгэн зүйл гүйцэтгэж байгааг харахгүй байна. Аливаа муу зуршил нь бидний сэтгэлзүйн амьдралд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Энэ даалгаврыг олохын тулд та ухамсрын бүсээ өргөжүүлэхийн тулд ажиллах хэрэгтэй.
Дүрэм 2. Ихэнх үйл явдлууд тодорхой шалтгаанаар хүнд тохиолддог.
Тодорхой үйл явдлууд хүнд тохиолдох шалтгаан байдаг. Энэ шалтгаан нь тухайн хүн өөрөө түүний сэтгэл зүй, зан чанар, сэтгэлзүйн шинж чанарт оршдог. Хүнд тохиолдсон ямар ч тохиолдолд сэтгэл зүй идэвхтэй үүрэг гүйцэтгэдэг. Тэр хүн өөрөө хүлээн зөвшөөрөхөөс татгалзсан ч гэсэн. Бидний амьдрал бол бидний сонголтын үр дүн юм.
Дүрэм 3. Сэтгэц нь бодит байдлыг идэвхигүй тусгадаггүй, харин түүнийг идэвхтэй бүтээдэг.
Гештальт сэтгэл судлаачдын хийсэн ойлголтын ажлын туршилтаар сэтгэц нь бодит байдлыг толин тусгал шиг тусгадаггүй нь батлагдсан юм. Сэтгэц нь үүнийг идэвхтэй бүтээж байна. Жишээлбэл, хэрэв танд цэгэн шугамаар зурсан тойргийн тоймыг харуулсан бол та хэлбэрийг тусдаа шугам биш харин тойрог хэлбэрээр хүлээн авах болно. Энэ бол бодит байдлыг ойлгоход сэтгэлзүйн идэвхтэй үүрэг юм. Хэрэв бидэнд хангалттай мэдээлэл байхгүй бол бид өмнөх туршлагынхаа дагуу бодож үздэг.
Дүрэм 2 ба 3 хоорондоо уялдаа холбоотой байдаг. Хоёрдахь дүрэм нь хүнд тохиолддог үйл явдал, үйл явдалтай холбоотой. Гуравдахь дүрэм нь үргэлжилж буй үйл явдлын талаархи ойлголтын онцлог шинж чанарыг анхаарч үздэг. Ойлголт ба үйлдэл нь хоорондоо уялдаа холбоотой, бие биенээ бэхжүүлдэг.
Энгийн жишээ хэлье. Та гадаа гараад гэнэт бороо орж эхэллээ гэж бодъё.
- Нэг тохиолдолд та бухимдах болно (ойлголт), сэтгэл санааны байдал муудаж, гэртээ эргэж ирнэ (үйл ажиллагаа), төлөвлөгөө чинь биелэхгүй байгаад санаа зовох болно (ойлголт). Дэлхий ертөнц танд уйтгартай мэт санагдах бөгөөд таны хүлээлтийг хангахгүй (ойлголт).
- Үгүй бол та бороонд (ойлголт) баярлаж, шүхэр нээж, эсвэл таашаал (үйлдлээсээ) болж норж болно, таны сэтгэл санаа сайхан, урам зоригтой байх болно (ойлголт). Дэлхий ертөнц танд гэнэтийн зүйлээр дүүрэн мэт санагдах болно, байгальтай нэгдэх мэдрэмж тань хурц болно (ойлголт).
Хоёр гинжийг тодорхойгүй хугацаагаар үргэлжлүүлж болно. Энэ бол бид өөрсдийн сэтгэл санааг хэрхэн бий болгож, үйлдлээ зохицуулдаг бөгөөд энэ нь эцсийн эцэст бидний амьдарч буй дэлхийн дүр төрх байдалд нөлөөлдөг. "Бидний итгэдэг зүйл бодит байдал болдог."
